HIV ile ilişkili nörobilişsel bozukluklar
HIV/AIDS ve HIV tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar beyni etkileyebilmektedir.
HIV'in kendisi beyni enfekte ettiğinde, bazen düşünme, duygular ve hareket ile ilgili sorunlara neden olabilir. HIV ile ilişkili nörobilişsel bozuklukların belirtileri aşağıdakileri içerebilir:1
- Unutkanlık
- Kafa karışıklığı
- Dikkati toplamakta güçlük
- Ruh hali veya davranışlarda ani değişimler
- Kas zayıflığı
- Becerilerde zayıflama1
- HIV ile ilişkili nörobilişsel bozukluklar, bilişsel bozukluğun gelişimini ve şiddetini etkileyebilecek çeşitli risk faktörlerinden etkilenmektedir. Bu risk faktörlerinden bazıları şunlardır:2
- İlerlemiş HIV enfeksiyonu
- Merkezi sinir sisteminde (MSS) yüksek viral yük
- HIV enfeksiyonunun süresi
- Antiretroviral tedaviye (ART) uyum
- İleri yaş
- Eşlik eden diğer tıbbi sorunların varlığı
- Madde bağımlılığı
- Hepatit C enfeksiyonu
- Nörolojik fırsatçı enfeksiyonlar
- Psikososyal faktörler
- Genetik faktörler2
HIV ilişkili nörobilişsel bozukluklar, HIV ile yaşayan bireylerin bilişsel işlevlerini, zihinsel sağlıklarını ve genel iyilik hallerini etkileyerek önemli zorluklar oluşturmaktadır.
HIV ile yaşayan kişilerde nörobilişsel bozuklukların tanısı ve yönetimi tıbbi, psikolojik ve sosyal müdahaleleri bir arada olduğu kapsamlı bir yaklaşım gerektirmektedir.2
Referanslar
- https://www.hiv.va.gov/patient/daily/mental/single-page.asp ET: 20.06.2024
- Chukwuka Elendu et al. Medicine 102:43;2023
NP-TR-HVU-WCNT-240006